คอลลาเจน (Collagen)
เป็นคำที่มาจากภาษากรีกที่หมายถึง กาว
นั่นคือการทำหน้าที่เป็นตัวเชื่อมระหว่างเซลล์แต่ละเซลล์เข้าด้วยกัน
เป็นโปรตีนชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเป็นสายเกลียวแบบเส้นยาวๆ
เป็นโครงสร้างหลักของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันซึ่งสามารถพบได้มากในสัตว์เลี้ยง
ลูกด้วยนมโดยจะพบได้ทั้งในผิวหนังส่วนนอกและอวัยวะภายในร่างกาย เช่น ผังผืด
(Fascia),
เอ็นกล้ามเนื้อและกระดูกโดยจุดที่เป็นส่วนที่สามารถสร้างคอลลาเจนได้มากที่
สุด คือ บริเวณเซลล์สร้างเส้นใย (fibroblast)
คอลลาเจนนั้นพบได้มากมายหลายชนิด
(ขึ้นอยู่กับบริเวณเนื้อเยื่อหรือบริเวณอวัยวะที่พบ) อาทิเช่น
ปกติร่างกายของเราจะเริ่มมีการเสื่อมลงไปนับตั้งแต่อายุ 25 ปี (คิดเป็นร้อยละ 1.5 ต่อปี) เพราะเมื่อ
ร่างกายเกิดการสูญเสียคอลลาเจนมากขึ้น มากเกินจนกลายเป็นว่าสูญเสียมากกว่าการผลิตขึ้นมาใหม่ทำให้ผิวหนังในส่วน ต่าง ๆ เริ่มไม่กระชับ ไม่เต่งตึงจนอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้ผิวหนังของเราเกิดเป็นริ้วรอยและกลายเป็น คนผิวแห้งไปในที่สุด
ปัจจัยที่จะเป็นตัวกระตุ้นทำให้คอลลาเจนเกิดการเสื่อมไวเร็วขึ้น ได้แก่
อาหารที่ช่วยในการกระตุ้นในการสร้างคอลลาเจน ได้แก่
Read More
- พบได้บริเวณที่ผิวหนัง
- พบได้ที่บริเวณกระดูกอ่อน
- พบได้ที่บริเวณผิวหนังที่เกิดการสร้างขึ้นใหม่หรือในเด็กทารก
- พบได้ในบริเวณทางเดินอาหารและเส้นเลือดต่าง ๆ
- พบได้ที่บริเวณเยื่อหุ้มเซลล์
- พบได้ตามบริเวณทั่วไปของร่างกาย
ฯลฯ
เมื่อคอลลาเจนถูกย่อยสลายด้วยน้ำจะทำให้เกิดการแตกตัวจนกลายเป็นสารเชิงซ้อนของคอลลาเจนเปปไทด์ Polyproline II หรือที่เราเรียกว่า เจลาติน
ซึ่งมีหน้าที่สำคัญคือเป็นตัวสร้างความแข็งแรงและสร้างความยืดหยุ่น
หากผิวหนังของเรามีสิ่งเหล่านี้น้อยลงก็อาจทำให้ผิวของสาวๆ เกิดเป็นริ้วรอย
(Wrinkle) ซึ่งคอลลาเจนนั้นนิยมนำมาเป็นส่วนประกอบในอาหาร ยาและเครื่องสำอางด้วย
สำหรับการใช้งานทางการแพทย์นั้นยังเป็น
ที่นิยมอย่างมากในการศัลยกรรมเพื่อความสวยความงาม
โดยจะเน้นไปที่บริเวณผิวหนังซึ่งคอลลาเจนบริเวณผิวหนังที่พบมากมี 2 ประเภทคือ
- คอลลาเจนชนิดที่ 1 เป็นคอลลาเจนที่สังเคราะห์ขึ้นมาเมื่อมนุษย์เริ่มโตหรือมีอายุมากขึ้น
- คอลลาเจนชนิดที่ 2 ชนิดนี้สามารถพบได้มากที่สุดในเด็ก นั่นจึงทำให้เราเห็นได้ว่าผิวของเด็ก
ปกติร่างกายของเราจะเริ่มมีการเสื่อมลงไปนับตั้งแต่อายุ 25 ปี (คิดเป็นร้อยละ 1.5 ต่อปี) เพราะเมื่อ
ร่างกายเกิดการสูญเสียคอลลาเจนมากขึ้น มากเกินจนกลายเป็นว่าสูญเสียมากกว่าการผลิตขึ้นมาใหม่ทำให้ผิวหนังในส่วน ต่าง ๆ เริ่มไม่กระชับ ไม่เต่งตึงจนอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้ผิวหนังของเราเกิดเป็นริ้วรอยและกลายเป็น คนผิวแห้งไปในที่สุด
ปัจจัยที่จะเป็นตัวกระตุ้นทำให้คอลลาเจนเกิดการเสื่อมไวเร็วขึ้น ได้แก่
- รังสีจากแสงแดด (รังสียูวี)
- การสูบบุหรี่
- การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- การรับประทานอาหารที่มีการปนเปื้อนของสาร
- การเปลี่ยนแปลงในเรื่องของฮอร์โมน
อาหารที่ช่วยในการกระตุ้นในการสร้างคอลลาเจน ได้แก่
- อาหารที่ทำจากถั่งเหลือง เนยแข็งและชีส
- ผักใบเขียว
- ผักและผลไม้ที่มีสีแดงและสีส้ม
- อาหารทะเล เช่น ปลาแซลมอน ปลาทูน่า
- ถั่วชนิดต่าง ๆ
- ช่วยลดอาการปวดอักเสบของโรคข้อ
- ป้องกันการเกิดโรคข้ออักเสบในผู้ที่ออกกำลังกายอย่างหนัก
- สร้างความยืดหยุ่นให้แก่ผนังของหลอดเลือด
- ช่วยในการสร้างเนื้อเยื่อ
- ช่วยรักษาฟื้นฟูการสร้างกระดูกในบุคคลที่มีบาดแผลไฟไหม้
- ช่วยเสริมสร้างความเรียบตึงในบริเวณผิวหนัง
